Mikołajek płaskolistny (Eryngium planum L.) cechuje się doskonałymi właściwościami miododajnymi. Warto, aby był uprawiany blisko pasieki - pszczoły będą miały obfity pożytek.

W warunkach naturalnych występuje na wypasanych łąkach, nieużytkach, miedzach, pasach przydrożnych, nasłonecznionych wzgórzach - podobnie jak cykoria podróżnik. Jednak w postaci dzikiej spotyka się go rzadko. Uprawiany ze względu na ładne, choć niewielkie kwiatostany, w typie główki, znajdujące się na szczytach pędów oraz sinoniebieskie ubarwienie szypułek i pędów.

Mikołajek płaskolistny jest byliną. Ma wysoką łodygę, 30-100 cm. Przy ziemi jest ona zielona, natomiast przy kwiatostanie staje się sinoniebieska i woskowana. Liście rośliny na dole są ogonkowe, jajowate, niepodzielone i mają mocno widoczne unerwienie, górne – siedzące, najwyższe - cierniste kolczaste, 5-sieczne i także jak łodyga sinoniebieskie.

Liście dolne mikołajka

Kwiatostany mikołajka płaskolistnego są dość duże w stosunku do całej rośliny, mają kształt jajowatych główek na samych szczytach rozgałęzionych pędów, dł. 1-1,8 cm.

Kwiat drobny, składa się z 5 ostro zakończonych działek kielicha, 5 fioletowo-niebieskich, bardzo krótkich płatków korony, 5 pręcików o biało-niebieskich nitkach i intensywnie niebiesko-fioletowych pylnikach. W środku słupek o zalążni dolnej. Na szczycie zalążni mieści się lekko wklęsły nektarnik.

Termin kwitnienia przypada na lipiec i sierpień. Dostarcza pszczołom nektaru i pyłku i jest bardzo licznie odwiedzany nie tylko przez nie ale również przez inne owady zapylające.

Pszczoła Murarka

Na zwartym łanie o pow. 1 m² w dni słoneczne można spotkać do 300 pszczół. Nektarowanie trwa ok. 2 dni a jeden kwiat wydziela 0,5 mg cukru, których koncentracja w nektarze wynosi 40-60%. Całkowita ilość cukrów z 10 kwiatów - średnio 4,14 mg; min. 0,6, maks. 9,5mg.

Wydajność miodowa mikołajka płaskolistnego, w zależności od warunków klimatycznych i glebowych, kształtuje się na poziomie 250-800 kg z jednego hektara dobrze utrzymanego pożytku. Wydajność pyłkowa to natomiast 16 kg z jednego hektara.

Mikołajek płaskolistny zaliczany jest do najlepszych roślin miododajnych, dlatego warto uprawiać go w pobliżu pasieki dla zwiększenia i urozmaicenia pożytku.

W ogrodzie

Mikołajek dobrze komponuje się z innymi roślinami. Może być sadzony na rabatach bylinowych, najlepiej w ogrodach naturalistycznych i wiejskich ogródkach. Ze względu na piękny odcień błękitu może dumnie towarzyszyć krwawnikom, szałwii, rudbekii, dzielżanom i trawom. Może być częścią wieloletniej łąki kwietnej.

Mikołajek i dzielżan (zdj. Pixabay)

Uprawa

Dobrze rośnie nawet na glebach ubogich i suchych. Na takich też terenach może być szczególnie rozpowszechniony a sam teren wykorzystany.

Nasiona wysiewa się wczesną wiosną na odchwaszczonych i spulchnionych poletkach. Mikołajek płaskolistny powinien być wysiewany w rzędach o rozstawie ok. 40 cm, odległość między roślinami 10 - 15 cm. Rośliny zbyt rzadko rosnące mogą się pokładać, zbyt gęsto – liście dolne nie będą mieć miejsca do rozłożenia się.

Zbiór nasion

Rozpoczynamy, gdy najwcześniejsze zaczynają się osypywać. Ściąć pędy, dosuszyć na płachcie i wytrząsnąć. Zebranie nasion zapobiega niekontrolowanemu rozsiewaniu się roślin.

Źródło:  

Ogródek pszczelarski - Bolesław Jabłoński, Oddział Pszczelnictwa ISK, Puławy 2003 Encyklopedia pszczelarska - Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne Warszawa 1989

Zdj. własne, K.Krasoń